Nguồn tin: Báo Cần Thơ

Tại ÐBSCL, tình trạng khô hạn vẫn còn diễn ra, nước trên các con sông, kênh, rạch ngày càng xuống thấp; xâm nhập mặn (XNM) lấn sâu vào nội đồng, đe dọa sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt của người dân. TP Cần Thơ cũng như các địa phương trong khu vực ÐBSCL tập trung thực hiện nhiều biện pháp phù hợp với tình hình thực tế để chủ động ứng phó…

Nguồn nước trên sông, rạch thuộc địa bàn TP Cần Thơ vẫn còn xuống thấp.

Theo Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, từ đầu tháng 4-2023 đến nay, mưa xuất hiện trên ÐBSCL, với lượng mưa trung bình 15-25mm, trong đó tại khu vực tỉnh Kiên Giang (huyện Hòn Ðất) mưa xuất hiện rất to đến 125mm. Mưa xuất hiện trên diện rộng đã bổ sung nguồn nước ngọt, hạn chế khô hạn, XNM trong khu vực. Dự báo, từ nay đến cuối tháng 4, tại ÐBSCL mưa có khả năng xuất hiện nhiều nơi. Do đó, trong tháng 4 mặn có xu thế giảm trên các cửa sông Cửu Long.

Tại vùng thượng nguồn ÐBSCL, bao gồm phần đất tỉnh An Giang, Ðồng Tháp, thượng nguồn Long An, Kiên Giang và TP Cần Thơ nguồn nước đảm bảo, ngoại trừ các vùng núi cao thuộc Tịnh Biên, Tri Tôn. Vùng giữa ÐBSCL, bao gồm phần đất thuộc TP Cần Thơ, tỉnh Tiền Giang, Long An, Kiên Giang, Hậu Giang, Ðồng Tháp, tỉnh Vĩnh Long và vùng được kiểm soát mặn ở Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre, tháng 4 mặn với nồng độ 4g/l có thể xâm nhập sâu 40-55km; gió chướng mạnh có thể làm mặn vào sâu 45-60km làm ảnh hưởng đến việc lấy nước của các cống lấy nước. Vùng ven biển ÐBSCL, bao gồm tỉnh Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau và tỉnh Kiên Giang được xem là có thể bị ảnh hưởng đến sản xuất cả mặn và ngọt ở vùng này. Mặn bất thường, hạn hán thiếu nước có thể xảy ra ở các vùng chưa có hoàn chỉnh hệ thống kiểm soát mặn. Tháng 4 mặn vào sâu 40-60km và gia tăng chủ yếu khu vực sông Vàm Cỏ, mặn có thể xâm nhập 65-75km. Vì vậy, các địa phương trong vùng cần tăng cường công tác giám sát mặn và cập nhật các bản tin dự báo thường xuyên để kịp thời ứng phó. Ðồng thời, các địa phương cần chú ý vận hành hợp lý các công trình kiểm soát mặn để lấy nước, kiểm tra độ mặn trước khi lấy nước tưới, sử dụng nước tiết kiệm ở vùng khó khăn về nước do thời tiết nắng nóng và mặn còn duy trì cao vào các kỳ triều cường trong tháng 4 này…

Ðể chủ động các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, XNM mùa khô năm 2023, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, XNM gây ra, thành phố đã xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, XNM phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh. Thành phố đã thiết lập các trạm đo mặn phục vụ công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, XNM, với 2 trạm đo mặn cố định và 1 trạm đo mặn lưu động trên sông Hậu thuộc địa bàn quận Cái Răng; Ðài Khí tượng thủy văn Cần Thơ tổ chức đo đạc, giám sát, cảnh báo XNM tại các khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng XNM để hướng dẫn người dân lấy nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất một cách phù hợp nhất. Tổ chức theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo khí tượng, thủy văn để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, XNM; tổ chức kiểm tra, vận hành các hệ thống công trình thủy lợi hợp lý, đảm bảo nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh…

Theo Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, hiện nay tiềm năng nguồn nước về ÐBSCL được xem là có thuận lợi. Tuy nhiên, do sự phụ thuộc vào vận hành thủy điện trên lưu vực, mặn xâm nhập sâu bất thường có thể xảy ra bởi những biến động dòng chảy ở bất cứ thời gian nào do vận hành thủy điện gây ra. Vì vậy các địa phương cần chủ động xây dựng các giải pháp ứng phó phòng, chống hạn mặn phù hợp với điều kiện của vùng. Vùng thượng ÐBSCL nguồn nước khó khăn chủ yếu ở vùng núi cao Tịnh Biên, Tri Tôn. Vùng giữa ÐBSCL, nguồn nước cơ bản đảm bảo, vận hành hợp lý các công trình kiểm soát mặn và tích nước, khi lấy ngọt hoặc tưới cho cây trồng cần kiểm tra chặt chẽ độ mặn, nhất là đối với cây ăn trái. Vùng ven biển ÐBSCL, XNM có thể làm ảnh hưởng đến nguồn nước và sản xuất ở các hệ thống thủy lợi ven biển như Gò Công, Bắc Bến Tre, vùng ven biển Trà Vinh và hệ thống Long Phú – Tiếp Nhật (tỉnh Sóc Trăng). Do vậy cần chuẩn bị các phương án ứng phó và tích trữ nước hợp lý khi nguồn nước chưa bị ảnh hưởng mặn, đặc biệt là tại các vùng cây ăn trái thuộc huyện Châu Thành, Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc – Nam thuộc tỉnh Bến Tre; huyện Kế Sách – tỉnh Sóc Trăng cần đề phòng, trữ ngọt hợp lý… Ðồng thời, các địa phương cần đề phòng mặn còn cao trở lại trong các kỳ triều cường từ ngày 18-22/4/2023 và 2-7/5/2023. Ðáng chú ý, việc giảm xả nước từ các thủy điện ở thượng nguồn thuộc Trung Quốc trong thời gian từ 25-3 đến nay đã kéo dài sẽ làm ảnh hưởng đến diễn biến nguồn nước và XNM vùng ÐBSCL giai đoạn từ giữa tháng 4 đến đầu tháng 5-2023. Việc xuống giống vụ hè thu ở vùng ven biển (cách biển từ 40-50km) nên thực hiện vào cuối tháng 5 khi mưa và nước về ổn định hơn.

Tại TP Cần Thơ, công tác thủy lợi mùa khô, thủy lợi nội đồng ứng phó khô hạn, XNM được ngành chức năng TP Cần Thơ tập trung thực hiện. Ðặc biệt, Sở Tài Nguyên và Môi trường TP Cần Thơ quản lý, tập trung khai thác có hiệu quả từ Dự án nâng cao khả năng chống chịu của TP Cần Thơ để ứng phó XNM do BÐKH gây ra, với các trạm quan trắc môi trường, chất lượng nước tại các sông chính trên địa bàn. Kết quả quan trắc, cảnh báo mặn xâm nhập từ các trạm quan trắc này sẽ được kịp thời cung cấp cho đơn vị chức năng, người dân trên địa bàn ứng phó…

Năm 2023, TP Cần Thơ tập trung phát huy mọi nguồn lực để tăng cường và hoàn thiện hệ thống thủy lợi theo hướng phục vụ đa mục tiêu, như phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi thủy sản, phòng, chống sạt lở các sông, rạch và góp phần phát triển kinh tế – xã hội nông thôn. Các sở, ngành chức năng của thành phố theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, điều kiện khí hậu, khí tượng thủy văn… để triển khai các biện pháp phòng chống thiên tai, ứng cứu kịp thời, có phương án đối phó với mọi tình huống bất trắc do khô hạn, XNM gây ra; thực hiện tốt quy hoạch thủy lợi, quy hoạch phòng, chống sạt lở bờ sông, rạch nhằm giảm thiểu thiệt hại, ảnh hưởng sản xuất của người dân…

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhấn mạnh: “Công tác ứng phó khô hạn, đề phòng và cảnh báo XNM được thành phố tập trung thực hiện. Nhất là công tác cảnh báo nhằm kịp thời thông tin về tình hình XNM để các cấp, các ngành và người dân ứng phó. Thời gian tới, thành phố tiếp tục quan tâm, bố trí ngân sách cho công tác phòng ngừa, ứng phó khắc phục hậu quả thiên tai; đa dạng hóa việc huy động nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, XNM, tìm kiếm cứu nạn; triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai ứng phó khô hạn, biến đổi khí hậu trên địa bàn thành phố…”.