Kĩ thuật trồng và chăm sóc hoa phong lan
1- THIẾT KẾ VƯỜN
Nếu trồng lan kinh doanh cần thiết kế khung giàn lan làm bằng sắt chắc chắn, đảm bảo bền, chống gió bão. Giàn che ánh sáng dùng lưới màu xám hay xanh đen. Giàn đặt chậu làm bằng sắt, giàn treo làm bằng tầm vông hay sắt ống nước. Xung quanh vườn cần dựng hàng rào chắn chắc chắn hay rào bằng lưới B40. Thiết kế hàng trồng theo hướng Bắc Nam để vuông góc với dường đi của ánh nắng. Các chậu lan cần chọn cùng cỡ kích thước, cùng giống, cùng độ tuổi, bố trí theo từng khu vực để dễ chăm sóc. Nước tưới phải sạch, có rãnh nước dưới dàn lan để tạo khí hậu mát cho vườn lan. Nếu trồng lan để chơi trên lan can, mái hiên, sân thượng cần chú ý rằng tiểu khí hậu các nơi này thường bị khô nóng do ảnh hưởng của các kết cấu bê tông, mái tole… xung quanh. Cần đặt thêm các chậu cảnh khác như cau, mai chiếu thuỷ, nguyệt quế… để giảm bớt ảnh hưởng của các yếu tố này. Cần che bớt ánh sáng mặt trời, tránh ánh nắng chiếu toàn bộ, nhất là vào buổi chiều.
2- CHỌN GIỐNG
Loài thích hợp cho trồng lan kinh doanh là Dendrobium, Phalaenopsis, Oncidium, Vanda, Cattleya… đây là những loài ra hoa khoẻ, đẹp và bền cây, cho thu hoạch liên tục. Nếu trồng lan để chơi, giải trí nên trồng Dendrobium, Vũ nữ, Hồ điệp; đây là những loài dễ chăm sóc và ra hoa. Có thể nhân giống bằng nuôi cấy mô hay tách mầm. Điều kiện môi trường nuôi cấy mô phong lan với nhiệt độ 22-27oC, cường độ ánh sáng thích hợp, pH từ 5-5,7. Khử trùng mô bằng Starner 20 WP cấy bằng Clorox hoặc Hipocloritcalci, bổ sung các chất điều hòa sinh trưởng. Có thể tách mầm từ các chậu lan lớn, mỗi phần để 2-3 nhánh. Dùng dao sắc khử trùng bằng cồn, vết cắt cần gọn, sau cắt bôi vôi vào vết cắt cho nhanh lành sẹo.
3- CHUẨN BỊ GIÁ THỂ VÀ CHẬU
Có thể than gỗ, xơ dừa, vỏ lạc làm giá thể để trồng lan. Than gỗ nung cần chặt khúc, kích thước 1 x 2 x 3cm, than phải ngâm, rửa sạch, phơi khô. Xơ dừa xé cho tơi ngâm khoảng 1 tuần cho bớt tanin và mặn, phơi khô. Mụn dừa cũng cần rửa sạch phơi khô. Vỏ dừa chặt khúc 1 x 2 x 3 cm xử lý bằng nước vôi 5%. Chậu trồng bằng nhựa hay đất nung, kích cỡ tuỳ loại và độ tuổi.
4- KỸ THUẬT CHUYỂN CHẬU
Nếu dùng lan cấy mô thì khi lan mô đạt khoảng 4cm cần chuyển ra ngoài. Cây mô rửa sạch để trên miếng lưới hay rổ kê trên chậu nước để giữ mát cho cây con. Giai đoạn trồng chung trên giàn lấy xơ dừa bó xung quanh cây lan cấy mô, dùng dây thun cuốn lại rồi đặt lên giàn. Sau khi trồng trên giàn được 6-7 tháng thì chuyển sang chậu nhỏ. Khoảng 6 tháng thì chuyển sang chậu lớn. Sau mỗi lần chuyển chậu khoảng 1 tuần mới được bón phân. Việc thay đổi chậu còn tùy kích cỡ của cây, mức độ thối, hư mục rêu bám… Nếu trồng lan để chơi, lan lâu ngày ra hoa ít cần dỡ lan ra khỏi chậu, cắt bớt các rễ già và quá dài, chuyển sang chậu mới, thay giá thể mới, lan sẽ sinh trưởng tốt và ra hoa trở lại.
5- CHĂM SÓC LAN
Lan là cây trồng dễ chăm sóc nếu chúng ta đảm bảo được các điều kiện thuận lợi cho lan phát triển. Các yếu tố quan trọng nhất đối với lan là ánh sáng, nước tưới, độ ẩm, chậu hay giá thể và dinh dưỡng.
– Chiếu sáng:
Mật độ chiếu sáng ảnh hưởng rất lớn tới quá trình sinh trưởng, phát triển và ra hoa của lan. Thiếu nắng cây lan vươn cao nhưng nhỏ và ốm yếu, lá màu xanh tối, dễ bị sâu bệnh tấn công, cây ít nảy chồi, khó ra hoa, hoa nhỏ và ngắn màu sắc không tươi, hoa nhanh tàn. Thừa nắng lan thấp cây, lá vàng có vết nhăn và khô, mép lá có xu hướng cụp vào, dễ ra hoa sớm khi cây còn nhỏ nên hoa ngắn, nhỏ, cây kém phát triển. Nếu nắng gắt quá lá sẽ bị cháy, khô dần rồi chết.
Lan có yêu cầu khác nhau về mức độ chiếu sáng tùy theo loài lan và tuổi cây. Lan Hồ điệp (Phalaenopsis) ít chịu nắng nhất, có thể chịu được 30% nắng, lan Cattleya chịu được 50% nắng, lan Dendrobium hay Vanda lá hẹp chịu được 70% nắng, trong khi lan Vanda lá dài và Bò cạp chịu được tới 100% nắng. Lan con từ 0-12 tháng đang trong giai đoạn tăng trưởng thân lá chỉ cần chiếu sáng 50%, lan nhỡ từ 12-18 tháng cần chiếu sáng tới 70% và thời điểm kích thích ra hoa có thể cho chiếu sáng nhiều hơn, thậm chí bỏ dàn che để chiếu sáng tự nhiên. Hướng chiếu sáng cũng rất quan trọng đối với lan. Lan đặt ở hướng Đông nhận ánh nắng buổi sáng sẽ tốt hơn nhiều so với lan đặt ở hướng Tây nhận ánh nắng buổi chiều. Chính vì vậy nếu trồng lan trên sân thượng hay ban công ở phía Tây lan kém phát triển và ít hoa. Khi trồng lan cần bố trí hàng theo hướng Bắc – Nam để cây nhận được ánh sáng phân bố đầy đủ nhất.
– Phân bón:
Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng đối với lan. Khi lan đầy đủ dinh dưỡng cây tươi tốt, ra nhiều hoa, hoa to đẹp, bền trong khi thiếu dinh dưỡng lan còi cọc, kém phát triển, không hoặc ít có hoa. Lan cần 13 chất dinh dưỡng khoáng, thuộc các nhóm đa, trung và vi lượng: Dinh dưỡng đa lượng gồm Đạm (N), Lân (P) và Kali (K). Dinh dưỡng trung lượng gồm Lưu huỳnh (S), Magiê (Mg) và Canxi (Ca). Dinh dưỡng vi lượng gồm Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Đồng (Cu), Mangan (Mn), Bo (B), Molypđen (Mo) và Clo (Cl).
Thiếu đạm, cây còi cọc, ít ra lá, ra chồi mới, lá dần chuyển vàng theo qui luật lá già trước, lá non sau, rễ mọc ra nhiều nhưng cằn cỗi, cây khó ra hoa.
Thừa đạm, thân lá xanh mướt nhưng mềm yếu, dễ đổ ngã và sâu bệnh, đầu rễ chuyển xám đen, cây khó ra hoa.
Thiếu lân, cây còi cọc, lá nhỏ, ngắn, chuyển xanh đậm, rễ không trắng sáng mà chuyển màu xám đen, không ra hoa.
Thừa lân cây thấp, lá dày, ra hoa sớm nhưng hoa ngắn, nhỏ và xấu, cây mất sức rất nhanh sau ra hoa và khó phục hồi. Thừa lân thường dẫn đến thiếu Kẽm, Sắt và Mangan.
Thiếu kali, cây kém phát triển, lá già vàng dần từ hai mép lá và chóp lá sau lan dần vào trong, lá đôi khi bị xoắn lại, cây mềm yếu dễ bị sâu bệnh tấn công, cây chậm ra hoa, hoa nhỏ, màu không sắc tươi và dễ bị dập nát.
Thừa kali, thân lá không mỡ màng, lá nhỏ. Thừa kali dễ dẫn đến thiếu magiê và can xi.
Thiếu lưu huỳnh, lá non chuyển vàng nhạt, cây còi cọc, kém phát triển, sinh trưởng của chồi bị hạn chế, số hoa giảm.
Thiếu magiê, thân lá èo uột, xuất hiện dải màu vàng ở phần thịt của các lá già trong khi hai bên gân chính vẫn còn xanh do diệp lục tố hình thành không đầy đủ, cây dễ bị sâu bệnh và khó nở hoa.
Thiếu canxi, cây kém phát triển, rễ nhỏ và ngắn, thân mềm, lá nhỏ, cây yếu dễ bị đổ ngã và sâu bệnh tấn công.
Thiếu kẽm, xuất hiện các đốm nhỏ rải rác hay các vệt sọc màu vàng nhạt chủ yếu trên các lá đã trưởng thành, các lá non trở nên ngắn, hẹp và mọc sít nhau, các đốt mắt ngọn ngắn lại, cây thấp, rất khó ra hoa.
Thiếu đồng, xuất hiện các đốm màu vàng và quăn phiến lá, đầu lá chuyển trắng, số hoa hình thành ít bị hạn chế, cây yếu dễ bị nấm tấn công.
Thiếu sắt, các lá non chuyển úa vàng sau trở nên trắng nhợt, cây còi cọc, ít hoa và dễ bị sâu bệnh tấn công.
Thiếu mangan, úa vàng giữa các gân của lá non, đặc trưng bởi sự xuất hiện các đốm vàng và hoại tử, các đốm này xuất hiện từ cuống lá non sau lan ra cả lá, cây còi cọc, chậm phát triển.
Thiếu bo, lá dày, đôi khi bị cong lên và dòn, cây còi cọc, dễ bị chết khô đỉnh sinh trưởng, rễ còi cọc số nụ ít, hoa dễ bị bị rụng, không thơm và nhanh tàn.
Thiếu molypden, xuất hiện đốm vàng ở giữa các gân của những lá dưới, nếu thiếu nặng, các đốm này lan rộng và khô, mép lá cũng khô dần, cây kém phát triển.
Thiếu clo, xuất hiện các vệt úa vàng trên các lá trưởng thành sau chuyển màu đồng thau, cây còi cọc, kém phát triển.
Lan rất cần phân bón nhưng không chịu được nồng độ dinh dưỡng cao, vì vậy bón phân cho lan phải thực hiện thường xuyên và tốt nhất là bằng cách phun qua lá. Phân bón cho lan phải chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng đa, trung và vi lượng với thành phần và tỷ lệ phù hợp với từng thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây. Nguyên tắc chung là lan trong thời kỳ sinh trưởng thân lá mạnh cần đạm cao, lân và kali thấp, trước khi ra hoa cần lân và kali cao, đạm thấp trong khi lan nở hoa cần kali cao, lân và đạm thấp hơn.
Phân bón thích hợp cho các thời kỳ này là các loại phân bón phun qua lá có đầy đủ và cân đối đa, trung vi lượng, chất điều hoà sinh trưởng. Bạn có thể dùng dịch trùn quế để thay thế với nồng độ và liều lượng: pha 2ml dịch trùn quế với 1 lít nước, định kì 5-7 ngày phun lần. Giai đoạn lan làm bông, pha 2ml dịch trùn quế với 1 lít nước,3 ngày phun lần sẽ giúp kích bông, hạn chế suy cây.
– Tưới nước: Lan rất cần nước cho quá trình sinh trưởng phát triển. Nếu thiếu nước cây sẽ khô héo, giả hành teo lại, lá rụng nhưng không chết, nụ có thể trước khi nở hoa. Thừa nước, cây dễ bị thối đọt nhất là với các giống lan có lá đứng mọc sít nhau. Quá nhiều nước rễ có rong rêu và nấm bệnh phát triển mạnh. Nước tưới cho lan không quá mặn, phèn và clor dưới ngưỡng cho phép, pH 5,6. Chỉ tưới nước đủ ẩm, nên tưới vào sáng sớm hay chiều mát, tránh tưới buổi trưa khi trời đang nắng nóng. Sau những trận mưa bất thường, nhất là mưa đầu mùa cần tưới lại ngay để rửa bớt các chất cặn đọng lại trên thân lá.
– Phòng trừ sâu bệnh: Lan là cây cũng dễ bị sâu bệnh, nhất là trong điều kiện chăm sóc kém, điều kiện môi trường không thuận lợi. Tùy theo từng loại sâu bệnh mà dùng các loại thuốc thích hợp. Liều lượng và nồng độ phun cần theo đúng hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Nếu lan bị các loại sâu hại thân lá có thể dùng các thuốc chứa hoạt chất Fenitrothion, Trichlorfon như Ofatox 400EC, hoạt chất Cartap như Patox 95SP hay Captafon, Captan hoặc Actara 25WG. Lan bị rệp sáp, rệp trắng, rầy mềm dùng Supracid 40ED/ND, Suprathion 40EC, Bitox 40EC hay Ofatox 400EC. Lan bị nấm, vi khuẩn hay virus gây nên tình trạng cháy lá từng đám, vết cháy lan tròn dần, bệnh thối rễ dùng Zinep, Starner 20 WP hay Benomyl.
6- THU HOẠCH VÀ BẢO QUẢN
Hoa cắt cánh ngâm trong dung dịch giúp hoa lâu héo khoảng 15 phút, sau đó bọc lại bằng giấy báo
Nguồn: sưu tầm và chỉnh sửa
Th722
Cảnh báo nông dân ồ ạt trồng Mít Thái
Sở NN-PTNT các tỉnh ĐBSCL vừa cho biết, thời gian gần đây nhiều nông dân ào ạt chuyển đổi đất lúa, đất rau màu, đất mía… sang trồng mít Thái để xuất qua thị trường Trung Quốc.
Theo thống kê, những tháng đầu năm 2019, nhiều thương lái tăng cường thu mua mít Thái, đẩy giá mít tăng lên đến 35.000 – 45.000 đồng/kg, cá biệt có thời điểm là 50.000 – 60.000 đồng/kg, nông dân thu về 400 – 600 triệu đồng/ha/năm. Do đó, nông dân tại các tỉnh liên tục mở rộng trồng mít Thái. Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2019, diện tích trồng mới là 1.141ha.
Qua khảo sát của Cục Trồng trọt, việc chuyển đổi sang trồng mít rải rác trên nhiều địa phương, diện tích lớn, không theo vùng trồng tập trung, sẽ dẫn đến nhiều rủi ro trong mùa lũ, ngập úng, thiệt hại do hệ thống đê bao chưa hoàn thiện; tình hình sâu bệnh xuất hiện gây hại diễn biến phức tạp; nhu cầu trồng lớn trong khi nguồn cung cấp cây giống sạch bệnh, quản lý chất lượng nguồn gốc cây giống còn nhiều khó khăn. Đặc biệt, tiêu thụ mít Thái chủ yếu phụ thuộc vào Trung Quốc nên dễ rủi ro khi thị trường biến động…
Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân cẩn trọng việc phá bỏ đất lúa, đất mía và một số cây khác… ào ạt chuyển sang trồng mít Thái.
Nguồn sggp.org.vn
Th717
Bình Thuận tăng cường kiểm dịch thanh long xuất sang Trung Quốc
Trước thông tin phát hiện lô hàng thanh long nhập khẩu từ Việt Nam bị nhiễm loài rệp – đối tượng kiểm dịch thực vật của Trung Quốc, tỉnh Bình Thuận đã chủ động tăng cường kiểm soát, xử lý trước khi xuất sang thị trường này.
Ngày 15/7, trao đổi Báo NNVN, ông Đỗ Văn Bảo, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt – bảo vệ thực vật Bình Thuận, cho biết: Dù lô hàng thanh long nhập khẩu từ Việt Nam bị nhiễm loài rệp Dysmicoccus neobrevipes và Pseudococcus jackbeardsleyi – là đối tượng kiểm dịch thực vật của Trung Quốc không xác định của địa phương nào.
Tuy nhiên, để chủ động phòng trừ, ngăn ngừa, tránh ảnh hướng đến xuất khẩu nông sản nói chung và thanh long nói riêng, Chi cục đã tham mưu Sở NN-PTNT Bình Thuận ban hành văn bản đề nghị UBND các địa phương khẩn trương chỉ đạo UBND các xã, thị trấn, các cơ quan chuyên môn của huyện thực hiện tốt công tác tuyên truyền, hướng dẫn nông dân và các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, thu mua xuất khẩu thanh long sang Trung Quốc tại địa phương, trong đó chú ý đến các loài rệp sáp gây hại.
Sở NN-PTNT Bình Thuận đã yêu cầu các địa phương tuyên truyền, hướng dẫn nông dân chú ý đến các loài rệp sáp gây hại. Theo đó, 2 loài rệp này thường gây hại trên cây trồng như quýt, mãng cầu, dứa và thanh long… Trong đó, loài Dysmicoccus neobrevipes gây hại bằng cách dùng vòi chích hút chọc thủng lớp biểu bì lá, thân, cành, quả… để hút các chất dinh dưỡng.
Các vết châm của rệp làm cho mô bị thâm nâu, triệu chứng bên ngoài vỏ quả có màu vàng. Rệp phát triển nhiều trong điều kiện thời tiết nóng và ẩm, thiệt hại phổ biến trong mùa khô. Còn loài Pseudococcus jackbeardsleyi, cơ thể hình oval, hơi tròn về phía sau, có màu cam nhạt đến màu hồng; cơ thể phủ đầy sáp không dày, không có những đường dọc trên lưng, bên hông có mang túi trứng.
Do đó, theo Sở NN-PTNT Bình Thuận, khi phát hiện các loài rệp này, các cơ sở thu mua cần loại bỏ bằng cách rửa sạch hoặc thổi hơi. Trong sản xuất, nông dân cần thực hiện tốt các biện pháp quản lý, phòng trừ rệp sáp trên các vườn thanh long.
Theo Chi cục Trồng trọt – bảo vệ thực vật Bình Thuận, để phòng chống 2 loài rệp sáp này, bà con cần thường xuyên vệ sinh đồng ruộng, thu gom và tiêu hủy tàn dư xung quanh gốc thanh long. Bên cạnh đó, tưới nước, bón phân đầy đủ nhằm hạn chế sự phát triển của rệp sáp. Trong quá trình tưới thanh long, nên sử dụng vòi bơm nước phun mạnh vào chỗ có nhiều rệp sáp đeo bám nhằm rửa trôi, tạo độ ẩm trên cây và giảm mật độ rệp sáp. Đồng thời thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm rệp gây hại, nhất là trong mùa khô. Chú ý vào những bộ phận (chồi non, hoa, quả) mà rệp hay xuất hiện và gây hại. Tỉa bỏ và tiêu hủy những bộ phận của cây nhiễm rệp sáp nặng. Chú ý vào những bộ phận (chồi non, hoa, quả) mà rệp hay xuất hiện và gây hại. Tỉa bỏ và tiêu hủy những bộ phận của cây nhiễm rệp sáp nặng.
Ngoài ra, cần bảo vệ các loài thiên địch tự nhiên trong vườn của rệp như bọ rùa, bọ mắt vàng, bọ cánh gân, kiến vàng, ong ký sinh. Trong đó, kiến vàng là loài thiên địch hữu hiệu nhất, có thể xua đuổi, ngăn cản rệp trưởng thành gây hại và đẻ trứng.
Về biện pháp hóa học, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nằm trong danh mục của Bộ NN-PTNT ban hành hàng năm để phòng trừ rệp khi có nguy cơ gây hại nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng.
Tuy nhiên bà con sử dụng phải theo nguyên tắc “4 đúng” và đảm bảo thời gian cách ly. Đặc biệt lưu ý việc phun thuốc diệt trừ rệp kịp thời, nhất là ở giai đoạn cây đang có bông, trái non, trái đang phát triển.
Được biết, Bình Thuận là thủ phủ thanh long của cả nước, với diện tích hiện lên đến gần 30.000 ha, được trồng 10 huyện, thị xã, thành phố nhưng tập trung chủ yếu tại các huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc và Bắc Bình, tổng sản lượng thu hoạch đạt gần 600.000 tấn/năm. Toàn tỉnh có 13 cơ sở chế biến, 27 hợp tác xã, 1 liên hiệp sản xuất và chế biến thanh long; gần 200 cơ sở thu mua, sơ chế.
Nguồn: Kim Sơ – Ngọc Khanh (Báo Nông nghiệp Việt Nam)
Th709
Sơn La: dân trồng chanh leo khổ sở vì bệnh lạ chưa từng thấy
(Dân Việt) Hơn 1 tháng nay, trên những nương, vườn chanh leo của bà con bản Mông Hua Tạt (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) bỗng xuất hiện bệnh lạ, ngọn săn lá, rụng hoa, quả sần sùi nhăn nheo như da cóc, bán không được giá. Tuy người dân đã làm mọi cách, dùng nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật song tình trạng vẫn không được cải thiện.
Hiện đang vào chính vụ thu hoạch chanh leo nhưng nhiều diện tích chanh leo của nông dân ở Hua Tạt xuất hiện bệnh lạ hại quả, khiến chất lượng quả bị giảm, bán giá rẻ như cho. Biểu hiện ban đầu của bệnh là lá hơi vàng, ngọn săn lá kém phát triển, ra quả màu trắng đến khi sắp chín quả xuất hiện chấm đỏ sau đó săn lại vỏ sần sùi nhăn nheo như da cóc. Bệnh lạ xuất hiện không rõ nguyên nhân khiến người nông dân trồng chanh leo bị thiệt thòi vô cùng.
Hiện chanh leo đang bán được giá từ 20.000 – 21.000 đồng/kg đối với chanh đẹp, nhưng chanh bị nhiễm bệnh chỉ bán với giá 6.000 – 7.000 đồng/kg. Chanh leo năm nay dễ bán không chật vật như mấy năm trước nhưng tình trạng bệnh hại làm chênh lệnh giá bán từ 13.000 – 14.000 đồng/kg.
Vườn chanh leo của anh Giàng A Sự, nằm bên sườn dốc gần Quốc lộ 6, hơn một tháng nay tậm trạng anh Sự không được vui vì thấy cả vườn chanh leo 2 năm tuổi, rộng gần 1 ha với 700 gốc đang bị nhiễm bệnh, bán không được giá.
Anh Sự trải lòng: Vườn chanh leo của gia đình trồng từ năm 2018, từ đó đến nay tôi luôn chăm bón đúng kỹ thuật, phân, thuốc đầy đủ. Đầu vụ chanh phát triển tốt không có dấu hiệu bệnh gì, cách đây khoảng một tháng thì bệnh bắt đầu xuất hiện, đến nay chưa rõ là bệnh gì.
Mặc dù tôi đã dùng rất nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật phun cho cây nhưng bệnh vẫn không giảm, trái lại ngày càng lan rộng hơn, giờ gia đình cũng đành bó tay. Từ đầu năm đến nay, gia đình đã hoạch bán hơn 1 tấn quả, trong số đó chỉ 50% là chanh bán được giá, còn lại bán giá rẻ như cho. Cứ tình trạng này thì chỉ huề vồn chứ không có lời lãi gì”, anh Sự cho hay.
Cách đó không xa là vườn chanh leo của ông Tráng A Nhà, cũng chung cảnh ngộ với anh Sự. Nhà trồng 200 gốc chanh leo cũng đang trong thời gian thu hoạch. Đang phấn khởi chanh bán được giá thì vườn chanh bỗng xuất hiện bệnh lan khắp vườn, tỷ lệ chanh bán được giá rất ít còn lại đành bán giá rẻ.
Biểu hiện của chanh leo bị bệnh là quả xuất hiện nốt chấm đỏ sau đó lan rộng, một thời gian sau săn lại quả nhăn nheo như da cóc.
Trao đổi với phóng viên, anh Tráng A Cao, Trưởng bản Hua Tạt, cho biết: Hầu hết vườn chanh leo của bà con bản Hua Tạt đều bị nhiễm bệnh, bệnh này chỉ mới xuất hiện cách đây hơn 1 tháng nhưng chúng lan rất nhanh. Đến nay, chưa biết rõ là bệnh gì (nhiều người gọi đây là virut hại quả). Mặc dù các hộ đã dùng nhiều loại thuốc phun nhưng tình trạng không được cải thiện. Hiện bệnh đang tiếp tục lan rộng, những quả chanh bị nhiễm bệnh bán giá rẻ.
Bệnh lạ cũng làm hoa chanh leo bị rụng.
Theo anh Cao, gia đình anh có 2 ha chanh leo hầu hết đã mắc loại bệnh này. Bệnh làm chất lượng quả giảm, bán giá rẻ, thậm chí quả nhỏ còn vứt đi không ai mua. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, vụ tới nhiều người nông dân có nguy cơ bị mất trắng.
Ngọn chanh leo săn lại không thể phát triển được.
Nhiều quả chanh leo non bị bệnh héo quắt chuẩn bị rụng.
Nguồn: báo dân Việt
Th627
Bệnh ghẻ trên cây có múi- triệu chứng và biện pháp phòng trị
Bệnh ghẻ trên cây có múi – triệu chứng và biện pháp phòng trị
Cây có múi là cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, chiếm diện tích ưu thế ở các tỉnh thành Nam Bộ, đặc biệt một số vùng đã hình thành nên những thương hiệu nổi tiếng như cam sành Tam Bình, Trà Ôn. Gần đây, vùng Cầu Kè (Trà Vinh), Châu Thành (Hậu Giang) nổi lên là vùng trồng mới rất có hiệu quả. Nhìn chung, cây ăn trái ở Nam bộ phát triển rất nhanh về diện tích lẫn cơ cấu cây trồng và sản lượng, trong đó có phần đóng góp quan trọng của cây có múi.
Hiện nay, nhà nông đang đứng trước nhiều thách thức ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm của cam quýt, trong đó đáng kể đến nhất đó là bệnh ghẻ và bệnh dal lu – da cám trên trái. Với những bệnh này, nếu biết cách phòng trị thì sẽ không có gì nguy hại nhưng nếu không phòng trị đúng sẽ làm mất giá trị thương phẩm rất đáng kể vì làm cho bề mặt vỏ trái trở nên xấu xí và bán không được giá. Vì thế nên chúng ta cần hiểu rõ về nó để biết cách phòng trị.
Bệnh ghẻ là do nấm và vi khuẩn, trong đó gây bệnh do vi khuẩn là nghiêm trọng nhất vì chúng lây lan rất nhanh và khó phòng trị. Để phòng trị chúng hiệu quả nhất nên dùng những thuốc BVTV có gốc Sulfur và phun ngừa định kỳ sẽ hiệu quả hơn. Có 3 loại bệnh ghẻ : ghẻ loét, ghẻ lõm và ghẻ nhám
I. Bệnh ghẻ loét cam quýt
1. Triệu chứng
Bệnh lây lan chủ yếu qua gió mưa, dụng cụ làm vườn, động vật, chim, con người qua tay chân, quần áo, tấn công mạnh vào mùa mưa hay những vườn áp dụng biện pháp tưới phun trên tán lá.
Trong các giống cây có múi, loét nhiễm nặng nhất trên giống bưởi chùm, các giống thuộc nhóm cam mật như Hamlin, Pineapple, và Navel, chanh giấy (Mexican limes), chanh tàu và cam ba lá.
Bệnh ban đầu xuất hiện trên cành, lá non và trái. Triệu chứng ban đầu là những đốm bệnh màu vàng sáng, nhỏ như vết kim châm trên lá non, sau đó bệnh phát triển nhanh thành những vết bệnh màu nâu nhạt. Đường kính vết bệnh biến thiên theo giống trồng, trên bưởi thì vết bệnh thường lớn hơn so với cam quýt và chanh. Chung quanh vết bệnh thường có viền màu vàng sáng, các vết bệnh có thể liên kết lại với nhau thành từng mảng lớn đặc biệt là bệnh nhiễm theo các vết đục của sâu vẽ bùa.
Bệnh có thể lầm lẫn với bệnh ghẻ (sẹo), bệnh loét thể hiện trên cả hai mặt lá, chung quanh vết bệnh có viền vàng sáng và không làm lá biến dạng, nhăn nheo. Ngược lại bệnh ghẻ thường hiện diện ở một mặt lá, thường là mặt dưới, vết bệnh nhỏ hơn vết bệnh do loét gây ra và thường nhô cao trên bề mặt phiến lá, chung quanh không có quầng vàng. Sâu vẽ bùa thường tấn công trên lá non và tạo nên các vết thương là nơi vi khuẩn rất dễ xâm nhập vào trong tế bào cây và gây hại.
b. Phòng trị
Cần tiêu hủy các cành, lá và trái bị bệnh trên vườn.
Bệnh có tốc độ lây nhiễm nhanh đặc biệt là trong mùa mưa bão, vì vậy cần chú ý phòng ngừa bệnh bằng những thuốc gốc đồng.
Nên trồng cây con sạch bệnh, dụng cụ làm vườn cũng nên khử trùng bằng Javel.
Xử lý vật liệu trồng và đất trước khi trồng. Đối với hạt, mắt ghép, trái tại các trạm đóng gói có thể xử lý bằng Javel với nồng độ 1.500 ppm trong 5-10 phút.
Cần phun thuốc gốc Sulfur định kỳ với các loại thuốc để phòng ngừa bệnh theo các đợt đọt non.
Phun thuốc trừ sâu vẽ bùa có hoạt chất Chlorpiryfos (Tricel 48EC)
Trong vườn nên quét vôi vào gốc vào cuối mùa nắng, xới gốc và bón vôi sẽ giúp hạn chế mầm bệnh phát triển
Trong vườn có nhiều cây bị bệnh nặng, nên hạn chế việc phun nước tưới thẳng lên tán cây, vì như vậy sẽ giúp phân tán mầm bệnh trôi nổi trong nước tưới hay bắn các giọt vi khuẩn sang lá, cành, trái khác.
II. Bệnh ghẻ nhám cam quýt
a. Triệu chứng:
Bệnh gây hại trên lá, trái, cành; bệnh nhiễm rất sớm trên các bộ phận còn non của cây. Bệnh gây hại nặng trong lúc có ẩm độ và nhiệt độ cao hoặc trên vườn cây già thiếu chăm sóc. Vết bệnh lúc đầu nhỏ, tròn, màu xanh nhạt. Sau đó vết bệnh nhô lên, khi vết bệnh già trên đỉnh thì vết bệnh có màu vàng nhạt đến vàng nâu nhạt.
Ở lá vết bệnh thường nhô lên ở phía mặt dưới của lá làm lá cong lại hoặc bị vặn vẹo, lá bị biến dạng. Trên trái và cành vết bệnh nhô lên giống như trên lá. Bệnh nặng làm lá nhỏ lại hoặc vàng và rụng, cành bị khô chết, trái sượng, méo mó. Bệnh nhẹ làm da trái, cành bị sần sùi màu vàng nhạt, có các vảy màu vàng cạo nhẹ sẽ tróc ra, vết bệnh giống như rắc cám lên vỏ trái nên còn được gọi lá bệnh “da cám”.
b. Phòng trị
Thường xuyên vệ sinh vườn cây, cắt tỉa và thu gom các bộ phận bị bệnh đem tiêu hủy.
Phun ngừa khi cây ra đọt non hoặc khi hoa rụng cánh 2/3 bằng thuốc gốc đồng hoặc gốc Sulfur (Sulfex 80WG)
III. Bệnh ghẻ lõm cam quýt
a. Triệu chứng:
Bệnh gây hại nặng trên quýt Tiều, cam Sành, cam Mật và hiện nay bắt đầu gây hại trên quýt đường (xiêm). Bệnh nhiễm rất sớm trên trái nhưng thường đến lúc trái đạt kích thước tối đa hoặc trái bắt đầu vào giai đoạn chín (lên da lươn) bệnh mới thể hiện triệu chứng.
Đầu tiên vết bệnh lá những chấm nhỏ màu nâu, sau đó lớn dần, có viền màu nâu. Trên trái quýt Tiều, bên trong vết bệnh có màu trắng xám, đôi khi có những chấm nhỏ màu đen. Trên trái cam Mật vết bệnh có màu nâu, viền nâu đậm; nhiều vết bệnh có thể liên kết lại với nhau thành vết bất dạng.
Bệnh thường gây hại nặng ở những vườn cây già, trái ở tầng trên hoặc trái phơi ra ngoài nắng. Bệnh làm trái cam mật rất dễ bị rụng.
b. Phòng trị
Thu gom những trái bị bệnh đem tiêu hủy.
Những vườn thường bị bệnh xảy ra phun ngừa định kỳ từ khi trái được 2 tháng tuổi cho đến trước khi thu hoạch 15 ngày.
Giai đoạn đầu phun 30 ngày/lần, giai đoạn chuẩn bị lên da lươn đến thu hoạch phun 10 ngày/lần bằng thuốc Sulfex 80WG
Nguồn: Công ty Vinhthinh Biostadt JSC
Th626
Sau khi tăng cao ngất ngưỡng, giá thanh long bất ngờ giảm sâu
Sau khi tăng cao ngất ngưởng, giá thanh long bất ngờ giảm sâu
Sau khi đạt mốc kỷ lục hơn 30 ngàn đồng/kg, giá thanh long ở tỉnh Bình Thuận bất ngờ giảm sâu, khiến người dân lo lắng.
Trong khoảng 3 ngày qua, người dân ở tỉnh Bình Thuận, nơi được mệnh danh là “thủ phủ” thanh long của cả nước đang rất lo lắng trước việc giá loại trái cây này đột ngột giảm giá sâu.
Theo người dân địa phương, cách đây khoảng một tuần, giá thanh long đạt mức cao kỷ lục hơn 30 ngàn đồng/kg, cao nhất trong vòng nhiều năm qua. Tuy nhiên, đến ngày 19-6, giá loại trái cây này đột ngột giảm xuống chỉ còn hơn 20 ngàn đồng/kg.
Đến sáng 22-6, giá thanh long chỉ còn khoảng 10 – 12 ngàn đồng/kg, giảm hơn 70% so với cách đây khoảng một tuần.
Anh Trần Vĩnh Kha, người dân xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam, cho biết: “Có ngày, giá thanh long giảm tới 3 giá, sáng giá khác, chiều lại giá khác. Hiện loại trái cây này đang vào hàng mùa nên với việc giá giảm sâu như vậy khiến người dân rất lo lắng”.
Ông Nguyễn Vĩnh Khải (ngụ huyện Hàm Thuận Nam) chia sẻ: “Đối với thanh long hàng mùa thì giá trên 10 ngàn đồng/kg, người dân vẫn có lời, nhưng không được nhiều. Với tình hình này, có thể trong những ngày tới, giá sẽ còn giảm sâu nên tôi đang rất lo khi hơn 1ha thanh long của gia đình đang bắt đầu chín”.
Thanh long Bình Thuận sau thời gian tăng giá cao kỷ lục nay bất ngờ giảm giá sâu
Theo một số thương lái, điều nghịch lý là dù hiện tại thanh long hàng mùa còn ít nhưng giá lại giảm sâu. Nguyên nhân giá giảm là do thời điểm này, thanh long của Trung Quốc cũng đang vào vụ thu hoạch chính nên phía nước bạn hạn chế nhập thanh long của Việt Nam.
Anh Trương Quang Hoài, thương lái thu mua thanh long ở huyện Hàm Thuận Nam cho biết: “Hiện nay bên Trung Quốc, thanh long đang vào chính vụ, chủ yếu là thanh long ruột đỏ. Vừa qua, vựa của tôi thu mua hàng ruột đỏ nhưng chưa kịp xuất khẩu đi thì giá giảm nên bị lỗ nặng”.
Nguyên nhân thanh long giảm giá do phía Trung Quốc cũng đang vào vụ thu hoạch chính vụ
Theo khảo sát, ngoài giá thanh long ruột trắng đang giảm sâu thì thanh long ruột đỏ hiện cũng chỉ còn 12 ngàn đồng/kg.
Bình Thuận hiện là “thủ phủ” thanh long của cả nước
Bình Thuận hiện đang là địa phương có diện tích thanh long lớn nhất cả nước với gần 30.000ha, sản lượng hàng năm đạt trên 500 ngàn tấn. Hiện hơn 80% sản lượng thanh long chủ yếu được xuất khẩu qua Trung Quốc theo đường tiểu ngạch.
Theo: báo mới
Th618
Biện pháp phòng trừ bọ trĩ hại sầu riêng
Sầu riêng là một loại cây ăn trái có giá trị kinh tế được trồng phổ biến ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, những năm gần đây nhiều vườn sầu riêng gặp không ít trở ngại về tình hình sâu bệnh gây hại nghiêm trọng xảy ra. Trong đó, bọ trĩ (Scirtothrips dorsalis) là một trong những loại côn trùng gây hại khiến nhiều nhà vườn gặp khó khăn.
Bọ trĩ không chỉ làm ảnh hưởng tới năng suất mà còn rất khó phòng trị vì tính kháng thuốc cao. Chính vì vậy, Bộ phận Kỹ thuật Nông nghiệp – Tổng công ty VI DAN xin giới thiệu tới quý Nhà vườn một số thông tin và biện pháp phòng trừ bọ trĩ hại trên cây sầu riêng như sau:
1. Đặc điểm hình thái, sinh học và triệu chứng gây hại của bọ trĩ:
a. Đặc điểm hình thái, sinh học:
– Trưởng thành: Có kích thước rất nhỏ, dài khoảng 0,8 – 1mm, màu nâu đen, râu đầu dài, chiếm 1/3 thân, 2 đuôi cánh hẹp, cánh trước ở phần giữa thắt lại. Trưởng thành đẻ trứng rải rác trong mô lá.
– Trứng: Kích thước nhỏ, mới đẻ màu trắng sữa, gần nở có màu vàng nhạt.
– Ấu trùng: Cơ thể giống trưởng thành nhưng không có cánh, màu vàng cam, trên thân có nhiều lông nhỏ.
– Vòng đời:
+ Trứng: 3 – 4 ngày
+ Ấu trùng: 10 – 14 ngày
+ Trưởng thành: Có thể sống đến 3 tuần.
Ban ngày bọ trĩ hoạt động tương đối nhanh nhẹn. Khi bị khua động chúng lẫn tránh sang lá khác hoặc giả chết rơi xuống đất, chúng thường ẩn nấp trong lá non do không ưa ánh sáng trực xạ. Khi trời râm mát chúng bò ra ngoài.
b. Triệu chứng gây hại
Cả thành trùng và ấu trùng đều gây hại. Trên cây sầu riêng, chúng gây hại trên lá non và hoa. Bọ trĩ có thể gây hại trong tất cả các giai đoạn phát triển của cây sầu riêng. Bọ trĩ thường phát triển gây hại nặng trong điều kiện ấm nóng và khô.
+ Trên lá: Chúng chích hút làm cho lá chậm phát triển, lá ít xanh,có màu sáng bạc. Lá bị hại nặng có thể quăn queo.
+ Trên hoa: Chúng chích hút nhựa làm cho cánh hoa bị thâm đen, nhụy hoa chảy nhựa. Nếu bị gây hại nặng sẽ làm cho hoa rụng hàng loạt.
+ Bọ trĩ cũng tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển làm đen lá, trái. Mặc dù không gây chết cây nhưng cây sinh trưởng phát triển kém làm cho ra hoa đậu quả kém, trái nhỏ, chất lượng giảm.
2. Biện pháp phòng trừ bọ trĩ hại sầu riêng:
a. Biện pháp cơ học:
– Duy trì ẩm độ trong mùa khô trên 65% bằng lớp phủ xanh trên mặt đất (cỏ phủ đất), bón nhiều phân hữu cơ và tủ đất bằng chất hữu cơ trong mùa khô.
– Dùng vòi nước mạnh tưới lên cây (tránh giai đoạn cây đang nở hoa) hoặc áp dụng kỹ thuật tưới phun trên tán trong mùa khô kết hợp tưới nước cũng giúp hạn chế dịch hại.
– Tỉa bỏ những bộ phận bị hại nặng và tiêu huỷ. Tỉa cành tạo tán thông thoáng để hạn chế chỗ trú ẩn của bọ trĩ.
– Trong giai đoạn ra hoa, bổ sung những dinh dưỡng giúp bông sáng, mập và khỏe giúp tăng sức chống chịu bọ trĩ gây hại. Nhà vườn nên dùng 250ml VD BO KẼM pha 1 phuy 220 lít nước, phun ướt đều, phun trước xổ nhụy và sau xổ nhụy.
b. Biện pháp hóa học:
Bọ trĩ có tính kháng thuốc rất cao nên luân phiên các loại thuốc có hoạt chất như Spinetoram (Radiant 60SC,…) , Imidacloprid (Confidor 100SL,…), Carbosulfan (Marshal 200SC,…) phun vào lúc cây ra đọt non và ra hoa (lưu ý tránh phun vào lúc hoa đang xổ nhụy). Bọ trĩ không ưa ánh sáng trực xạ, khi trời râm mát chúng sẽ bò ra ngoài, vì vậy nhà vườn nên phun thuốc vào buổi chiều tối để đạt hiệu quả tối đa.
Nguồn: công ty VI DAN
Th617
Những công dụng tuyệt vời của cây đinh lăng
Đinh lăng là một vị thuốc quý và dễ tìm, đã được nhân dân ta sử dụng từ lâu đời. Danh y Hải Thượng Lãn Ông (1720-1791) đã từng nói đây là cây nhân sâm của người nghèo. Đinh lăng có rất nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe.
1.Công dụng của lá đinh lăng
Lá đinh lăng tươi.
Lá đinh lăng thường được sử dụng làm rau sống ăn kèm với gỏi cá và làm trà để uống. Theo y học cổ truyền, lá đinh lăng có vị đắng, tính mát và có thể giải độc thức ăn. Người ta dùng lá đinh lăng để nấu nước uống, làm gối cho trẻ em hoặc dùng dưới dạng bột khô.
Lá đinh lăng có thể hỗ trợ điều trị nhiều bệnh như cao huyết áp, co giật ở trẻ em, dị ứng và có nhiều tác dụng như hoạt huyết dưỡng não, lợi tiểu…
Lá đinh lăng đã phơi khô.
Cách dùng:
Co giật ở trẻ em: Dùng lá già và lá non phơi khô, đem lót dưới nệm hoặc nhồi vào gối cho trẻ em nằm.
Bồi bổ cơ thể, ngừa dị ứng: Lấy từ 150-200 g lá đinh lăng tươi. Đun sôi 200 ml nước, rồi cho tất cả lá vào nồi, đậy nắp lại, sau vài phút, mở nắp và đảo lại vài lần. Sau 5-7 phút, chắt ra để uống nước đầu tiên, đổ tiếp thêm khoảng 200 ml nước vào để nấu sôi lại nước thứ hai.
Dị ứng, ban sởi, ho, kiết lỵ: Dùng 10 g lá đinh lăng khô, sắc chung với 200ml nước, uống trong ngày để chữa dị ứng, ban sởi, ho, kiết lỵ.
2. Công dụng của rễ đinh lăng
Theo nghiên cứu của GS. Ngô Ứng Long (học viện Quân y), rễ đinh lăng chứa rất nhiều chất saponin giống như ở nhân sâm, các vitamin B1, B2, B6, C và 20 acid amin cần thiết cho cơ thể.
Còn theo TS. Nguyễn Thị Kim Hương (trung tâm sâm và dược liệu TP HCM), rễ đinh lăng có thể tăng cường thể lực, kích thích các hoạt động của não bộ, giải tỏa lo âu, mệt mỏi, chống oxy hóa, bảo vệ gan, kích thích miễn dịch.
Các nhà khoa học thấy rằng, đinh lăng Việt Nam có ít độc tính hơn sâm Triều Tiên và sâm Liên Xô. Chiết xuất từ đinh lăng đã được sử dụng để tăng cường sức khỏe cho các vận động viên và các nhà du hành vũ trụ.
Từ lâu, Đông y đã sử dụng rễ đinh lăng để chữa nhiều bệnh như sưng vú, tắc tia sữa, mệt mỏi kém hoạt động, chân tay đau nhức, run tay chân…
Củ đinh lăng được dùng để ngâm rượu.
Cách dùng:
Chữa sưng vú và làm thông tia sữa: Lấy 30-40g rễ đinh lăng sắc với 500 ml nước, cô còn 250 ml, uống nóng.
Mệt mỏi, biếng hoạt động: Dùng rễ đinh lăng phơi khô, thái mỏng 50 g sắc uống trong ngày.
Người già chân tay đau nhức do thấp khớp: Dùng củ đinh lăng ngâm với rượu trắng, uống hằng ngày.
Liệt dương, di tinh: Củ đinh lăng, hoài sơn, ý dĩ, hoàng tinh, hà thủ ô, kỷ tử, long nhãn, cám nếp, mỗi vị 12 g; trâu cổ, cao ban long mỗi vị 8 g, sa nhân 6 g. Sắc uống trong ngày. Các vị thuốc này có thể mua dễ dàng ở những hiệu thuốc đông y.
Theo suckhoedoisong.vn
Th612
Gấp rút làm bản quyền cho thanh long nếu không muốn mất trắng
Đó là khuyến cáo của bà Wendy Matthews – Đại sứ New Zealand tại Việt Nam cho hoạt động sản xuất, xuất khẩu thanh long. Theo bà, các khâu thuộc chuỗi giá trị sản phẩm phải đạt đến sự hoàn hảo, trong đó bản quyền giống là điều kiện tiên quyết cho thành công lâu dài trong kinh doanh trái cây.
Đừng để “mất bò mới lo làm chuồng
Đã hơn 10 năm Việt Nam tham gia Công ước quốc tế về bảo hộ giống cây trồng mới (UPOV), nhưng đến nay, vấn đề bảo hộ bản quyền giống cây trồng vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều giống quý của Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bị “đánh cắp”.
Phải bảo hộ tốt quyền sở hữu giống thì mới giúp trái cây phát triển ra các thị trường tiềm năng hơn. N.V
“Để xuất khẩu tốt, Việt Nam phải đạt được sự hoàn hảo trong cả chuỗi giá trị. Khi đảm bảo tốt được các khâu trong chuỗi, nông dân sẽ có nhiều lựa chọn cho việc “nhắm” thị trường nào muốn xuất khẩu, cũng như đạt mức lợi nhuận tốt nhất từ thị trường đó. Điều này cần sự hỗ trợ toàn diện từ phía Chính phủ và các thành phần tham gia trong chuỗi”. Bà Wendy Matthews
Theo đánh giá của Bộ NNPTNT, sau hơn 10 năm là thành viên của UPOV, Việt Nam mới chỉ có vài trăm giống cây trồng được cấp bằng bảo hộ, so với chủng loại vô cùng phong phú, phân bố ở các địa phương thì chỉ như… “muối bỏ biển”. Mặc dù công tác bảo hộ giống cây trồng đã có chuyển biến, một số giống đã được đăng ký bản quyền sau khi Việt Nam tham gia UPOV, nhưng so với yêu cầu đề ra thì còn kém xa.
Đáng chú ý, nếu vấn đề bảo hộ ở nước ngoài được thực hiện tương đối đơn giản thì tại Việt Nam lại vô cùng phức tạp, nông dân thích gì trồng nấy, việc xâm phạm bản quyền diễn ra khá phổ biến và dễ dàng. Chính điều này đã khiến nhiều giống cây trồng quý của Việt Nam bị đánh cắp không thương tiếc. Đơn cử như giống thanh long, từ chỗ chỉ có thanh long ruột trắng, chúng ta nghiên cứu, lai tạo, nhập khẩu để phát triển thêm thanh long ruột đỏ. Nhưng chỉ vì không chú trọng đúng mức đến việc đăng ký bản quyền, Đài Loan đã lấy một số gen trong giống thanh long của Việt Nam, lai tạo để cho ra một giống thanh long mới ưu việt hơn.
Đánh giá thanh long là một sản phẩm cao cấp, bà Wendy Matthews cho rằng, ngành này vẫn còn rất nhiều tiềm năng. Đó là lý do New Zealand chọn thanh long làm trái cây đầu tiên để thực hiện Dự án phát triển giống trái cây cao cấp từ 6 năm trước. Dự án nhằm phát triển kinh doanh bền vững thông qua việc tạo ra, sản xuất và thương mại hóa giống thanh long cao cấp, với khoản viện trợ không hoàn lại 8,1 triệu đô la New Zealand.
Bà Wendy Matthews khẳng định, chỉ khi nào bảo hộ tốt quyền sở hữu giống thì mới giúp trái cây phát triển ra các thị trường tiềm năng hơn. Phải đẩy mạnh đầu tư vào giống cây trồng mới có thể giúp ngành cây ăn quả phát triển thành công. “Tuy nhiên, để thành công, các tài sản trí tuệ liên quan đến sự đầu tư đó cần phải được bảo vệ và khai thác hiệu quả” – bà Wendy Matthews nói.
Kinh nghiệm từ New Zealand
New Zealand vốn là đất nước nổi tiếng về khâu bản quyền giống. Trước đây, giống kiwi Hayward vốn được phát triển ở New Zealand nhưng nông dân đã trồng thương phẩm giống này trước khi thực hiện các biện pháp bảo vệ giống. Khi giống này được nhân lên và tham gia thương mại tự do trên toàn cầu thì quay trở lại cạnh tranh với chính kiwi của New Zealand. Bên tạo giống ban đầu đã không nhận lại được bất kỳ lợi nhuận nào từ sự phát triển và cạnh tranh này.
Bà Wendy Matthews dẫn chứng, năm 2018, lợi nhuận cho nông dân trên mỗi khay kiwi ZESPRI™Gold – giống của Viện nghiên cứu Thực phẩm và Cây trồng New Zealand đã cao hơn kiwi Hayward khoảng 27%. Còn lợi nhuận theo diện tích cho nông dân trồng kiwi ZESPRI™ Gold cao hơn kiwi Hayward đến 90%. Tương tự, tại những thị trường trọng điểm như Mỹ và châu Á, giá bán táo Envy™ có thể cao hơn các giống táo thông thường đến 80 – 90%.
Trở lại với dự án đang triển khai tại Việt Nam, hiện đã có một số giống được lựa chọn cho giai đoạn cuối, đang thử nghiệm trong quá trình sản xuất và sau thu hoạch. Các giống cao cấp này sẽ được bảo hộ bằng Quyền giống cây (Plant Variety Rights – PVR) và thương mại hóa tại Việt Nam và thế giới theo mô hình thương mại sản xuất có kiểm soát.
“Chúng tôi đã phát triển ra 20 loại giống thanh long khác nhau. Hy vọng đến 2021 sẽ giới thiệu được các loại thanh long mới này ra thị trường ở Việt Nam cũng như thế giới” – bà Wendy chia sẻ.
Nguyên Vỹ (Dân Việt)
Th603
Xuất xoài ngon đi Mỹ
Sau hơn một tháng (kể từ 18/4) tỉnh Đồng Tháp xuất khẩu lô hàng đầu tiên 8 tấn xoài tươi sang Mỹ, đến nay lượng xoài tiếp tục tăng hơn 100 container vào thị trường này.
Khởi đầu suôn sẻ
Theo TS Lương Trung Lập, Trưởng phòng Kinh doanh Công ty TNHH Sản xuất và Chế biến nông sản Cát Tường, nguyên Trưởng bộ môn nghiên cứu thị trường thuộc Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam (Sofri), đến ngày 15/5 đã có 103 container (20 tấn/container) xoài xuất sang thị trường Mỹ bằng đường hàng không.
Ở ĐBSCL hầu như tỉnh nào cũng có thể trồng xoài. Nhưng hiện thời các vườn xoài được cấp mã code tham gia cung hàng xuất khẩu chủ yếu xoài cát Hòa Lộc, xoài Cát Chu từ 4 tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang và Vĩnh Long.
Theo Công ty TNHH XNK trái cây Chánh Thu ở Chợ Lách (Bến Tre), doanh nghiệp đã bắt tay liên kết với 2 hợp tác xã xoài Mỹ Xương (81ha) và hợp tác xã xoài 3 màu Bình Phước Xuân (70ha) để xuất bán 8 tấn xoài đầu tiên sang thị trường Mỹ.
Xoài qua Mỹ phải đáp ứng tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP), được kiểm tra, cấp mã code, chiếu xạ, có thể truy xuất nguồn gốc. Phía doanh nghiệp xuất bán cam kết đáp ứng đúng yêu cầu chất lượng, số lượng, có vùng nguyên liệu khép kín, sản phẩm không tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.
Xoài phải đạt chuẩn về kích cỡ, như xoài Cát Chu trái từ 300 gram, xoài cát Hòa Lộc chọn trái trên 400 gram, xoài tượng da xanh trên 700 gram/trái.
Lô hàng đầu tiên 8 tấn xoài từ Việt Nam bán vào một số tiểu bang nước Mỹ đã gây hiệu ứng tích cực. Một số người tiêu dùng Việt kiều định cư tại Mỹ, báo tin: Khi xoài Việt qua, xoài Mexico bán tại chợ ALDI bắt đầu giảm giá 35 – 75 cent/trái.
Xoài đựng trong thùng có gắn logo “Daitan” lần đầu xuất hiện trên TV ở California được giới thiệu là xoài ngon nhất Việt Nam. Trước xoài có một số trái cây đã vào Mỹ, nhưng lần này xoài cát Hòa Lộc, xoài Cát Chu thật sự tạo nên cơn sóng với giá 70 USD/thùng 11 Lbs (12 trái – Lbs viết tắt pound, cân Anh). Một Việt kiều tại Portland, bang Oregon cho biết thêm, chỉ riêng khoản phí giao hàng là 4 – 5 USD/1Lbs (0,4kg).
Xoài bán vào thị trường cao cấp mới là bước khởi đầu, số lượng còn ít, có giá bán cao dù chi phí xuất khẩu, vận chuyển đường hàng không không hề nhỏ.
Tuy nhiên, xoài bán được vào Mỹ chứng tỏ nông dân trồng xoài và doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có khả năng đáp ứng yêu cầu theo các điều kiện khắt khe nhất để bán hàng vào thị trường cao cấp.
Trong khi đó, từ tháng 5 mùa trái cây ở Nam bộ đang vào mùa chín rộ. Dù xoài xuất sang Mỹ, bán qua các nước trong khu vực hay một số nước khác vẫn chưa đủ sức kéo giá xoài nội địa tăng lên.
Nhận diện điểm khó
Xoài được xem là một trong hơn 10 loại cây ăn quả có giá trị ở nước ta, được trồng trên nhiều vùng miền nhưng tập trung nhiều và có sản lượng lớn ở các tỉnh phía Nam.
Dù không chiếm diện tích trồng xoài lớn hơn Thái Lan, Philippines, Indonesia, nhưng nước ta có nhiều giống xoài ngon. Đặc biệt hai giống xoài cát Hòa Lộc và xoài Cát Chu ở ĐBSCL được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng, đẹp mắt khi trái chín vàng, thịt ngọt, mùi thơm hấp dẫn.
Hiện nay xoài Việt Nam đã xuất khẩu vào thị trường của 40 nước. Những năm 2013 – 2015 xoài Việt đã bán qua Nhật Bản, Hàn Quốc và thâm nhập thị trường cao cấp một số nước.
Tuy nhiên xoài Việt mở đường vào Mỹ phải mất thời gian đàm phán gửi hồ sơ kỹ thuật từ năm 2004, đến 18/2/2019 mới chính thức được cấp phép xuất khẩu vào thị trường Mỹ.
Xoài là loại quả thứ 6 xuất qua Mỹ sau thanh long, chôm chôm, vải thiều, nhãn, vú sữa. Hiện nay Cục bảo vệ thực vật đã cấp 99 mã code cho vùng trồng xoài ở các tỉnh phía Nam đủ điều kiện xuất khẩu qua Mỹ cũng như các thị trường khó tính khác.
Trong mấy năm qua, ở ĐBSCL có công ty Chánh Thu và công ty Vina T&T hợp tác liên kết với nhiều hợp tác xã trồng xoài, vú sữa, nhãn ở các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Sóc Trăng để hình thành vùng nguyên liệu, tạo nguồn cung.
Các công ty này cho biết cán bộ ngành bảo vệ thực vật và đối tác phía Mỹ tới khảo sát, tận mắt nhìn thấy cách nông dân chăm sóc, ghi chép, bao trái… rồi cấp mã code (mã số vùng trồng).
Một chủ doanh nghiệp cho biết: Khi bắt tay liên kết với các hợp tác xã nông dân phải theo sát hướng dẫn thực hiện đúng theo qui trình sản xuất của cán bộ bảo vệ thực vật, không sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu bệnh ngoài danh mục, khuyến cáo bao trái ngăn ngừa ruồi đục quả. Phải chịu tốn chi phí chiếu xạ, kiểm tra chất lượng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Đến khi xuất sang Mỹ nếu họ phát hiện hàng vi phạm lần đầu sẽ bị cảnh cáo, còn phát hiện lần sau nữa họ sẽ huỷ code. Bên cạnh đó, hàng trái cây tươi nhất là xoài, vú sữa vỏ mỏng khó bảo quản nên thường xuất qua đường hàng không.
Đường bay tới Mỹ nhanh cũng mất hơn một ngày, cước phí vận tải rất cao, khoảng 3,5 USD/kg. Dù vậy, lo lắng nhất là bị hoãn chuyến bay hoặc hàng nằm chờ phơi mưa phơi nắng ở sân bay… Chỉ đến khi bên kia khách nhận hàng xong mới hết lo.
Thách thức hàng cao cấp
Tin xoài đã xuất khẩu qua Mỹ chưa tới tai nhà vườn, thậm chí một số nhà vườn trồng xoài các tỉnh khác xa Đồng Tháp, An Giang vẫn còn ngơ ngác. Vì vậy mùa xoài năm nay tới lứa chín rộ bán ra chợ nhiều nhưng giá giảm từng ngày.
Xoài phân loại tại vườn hàng lựa vào siêu thị, cửa hàng trái cây máy lạnh giá bán cao một trời một vực so với hàng dạt ra chợ quê, bên lề đường, rẻ rề. Tại Kế Sách, Sóc Trăng, thương lái đến tận vườn mua xoài (không phân loại) 4.000 – 5.000 đồng/kg, còn hàng lựa 8.000 – 10.000 đồng/kg.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, trái cây ở nước ta phần nhiều nông dân sản xuất còn tự phát, nhỏ lẻ, phân tán, giá thành cao, chất lượng nhiều chỗ chưa đạt, khó khăn trong áp dụng khoa học kỹ thuật mới, khả năng cạnh tranh thấp so với các nước trong khu vực. Diện tích trồng trái cây được áp dụng quy trình sản xuất an toàn (VietGAP, GlobalGAP…) hoặc theo hướng an toàn còn thấp chỉ khoảng 10 – 15% diện tích trồng trọt.
Ông Nguyễn Thành Phước, Chi cục trưởng Chi Cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật Sóc Trăng, thừa nhận: “Hiện thời mối liến kết giữa nông dân – hợp tác xã và doanh nghiệp chưa mạnh, cần tiếp tục củng cố. Bởi tiếp sau các hợp tác xã trồng vú sữa xuất khẩu được sang Mỹ với hai công ty Chánh Thu và T&T, tỉnh Sóc Trăng đang xúc tiến tập trung hỗ trợ trên 10 hợp tác xã trồng xoài, nhãn, bưởi… áp dụng theo qui trình sản xuất mới, kiểm soát sử dụng phân thuốc chặt chẽ và hiện có DN khảo sát, tiến tới hợp tác, ký hợp đồng thu mua”.
“Không còn cách nào khác muốn bán hàng vào thị trường cao cấp với giá cao phải bỏ cách làm theo tập quán cũ lạm dụng phân, thuốc trừ sâu. Chuyển dần từ hàng bán chợ nội địa theo hướng sản xuất trái ngon đạt chất lượng xuất khẩu là một bước nâng cấp đáng kể để giúp nông dân nâng cao giá trị sản phẩm”, ông Phước nói.
Theo Sofri, đến năm 2017 cả nước có hơn 92.700ha xoài, sản lượng hơn 788.200 tấn, trong đó ĐBSCL là vùng sản xuất xoài lớn nhất với trên 42.700ha chiếm đến 46,1% diện tích và 64.4% sản lượng xoài của cả nước; vùng Đông Nam bộ (chiếm 19,2% diện tích và 64,4% sản lượng xoài cả nước). Vùng trồng xoài nhiều nhất ở các tỉnh Đồng Tháp trên 9.100ha, An Giang trên 8.800ha, Vĩnh Long trên 5.100ha, Tiền Giang trên 4.700ha…
Hữu Đức – Ngọc Thắng (Báo Nông nghiệp Việt Nam)
Th723